De tafel in het midden.
Op zonnige donderdagmiddagen zit ik dikwijls in de kerkzaal. Een moment van bezinning voordat ik ga beginnen met het schrijven van de preek voor de zondag. Meestal dwalen mij gedachten af van de preektekst en kijk ik aandachtig rond op deze plek waar elke zondag de kerkgangers samenkomen. Sinds ik in dit kerkgebouw werk, heb ik verhalen over de Ontmoetingskerk en haar gemeenschap gehoord. Hoe het ooit begonnen is als een samen-op-weg-gemeente in Zevenkamp. De verhalen uit de samengebonden kerkbladbundels vertellen over een rijk verleden. En de indeling van het gebouw - met de hal in het midden - geeft aan dat het in deze kerk gaat om de ontmoeting - de ontmoeting met de Ander en anderen.
Peinzend in het zonnetje vraag ik mij weleens af, wat is de identiteit van deze kerkgemeenschap? Wat is de identiteit van de Ontmoetingskerk? Natuurlijk kan je terug gaan in de tijd. Je kan luisteren naar de verschillende boeiende verhalen van jonge en oude gemeenteleden. Wat is hun band met deze kerk? Je kan een bezoekje brengen aan de architect van het gebouw. Waar heeft hij of zij de ideeën vandaan gehaald om het ontwerp te tekenen? Je kunt mensen die langs de Ontmoetingskerk lopen interviewen.
Als je voor het eerst een kerkgebouw binnenkomt, kijk je om je heen en dan krijg je al veel informatie over de bewoners van het huis. Hoe hebben zij de kerkruimte ingericht? Gezeten op een stoel langs de schuifwand - achterin de kerkzaal - kijk ik altijd verwonderend en bewonderend de kerkruimte in naar de opstelling van de kerkmeubels op het podium en naar de kleurrijke en indrukwekkende kunstwerken van gemeenteleden aan de wand. Welke keuzes zijn er vroeger gemaakt? Hoe hebben de eerste en latere bewoners van de Ontmoetingskerk hun liturgische “meubels” neergezet? Wie gaan er schuil achter de huidige speelse inrichting van de kerkzaal?
Immers de Tafel staat - wel volgens de liturgische “spelregels” - bijna in het centrum van het podium en de preekstoel daar links van. Het gesproken woord is opzij geschoven voor het gemeenschappelijk delen van brood en wijn.
Een tafel staat in het midden. De houten tafel is gewoon wat zij is, een tafel. Als je je bewust bent van het symbool van een voorwerp kan het een rol in je belevingswereld spelen. Op die plaats in de kerk krijgt de tafel voor de kerkgangers een bijzondere rol. Een symbolische! Het is de tafel waaromheen de gemeenschap is verzameld om samen het brood te breken en de wijn rond te laten gaan. Dit geldt niet alleen voor de individuele kerkganger maar voor alle kerkgangers samen die op zondag deel uitmaken van dezelfde belevingswereld. Door de tafel in het midden te zetten laat je aan een bezoeker van de Ontmoetingskerk iets van jezelf zien. Deze tafel is een gemeenschapstafel.
Als ik bij een gemeentelid op bezoek ga word ik soms aan de keukentafel uitgenodigd voor een kop koffie met een gesprekje. Wonderlijk genoeg helpt dit alledaagse gebruik mij om de vragen, waarom staat de tafel in het midden van het liturgische centrum en wie zijn de bewoners van de Ontmoetingskerk, te beantwoorden. Het antwoord op beide vragen ligt in de verbinding van de alledaagse keukentafel met de liturgische tafel.
Op zondagochtend komen de kerkgangers uit de alledaagse werkelijkheid de open kerkruimte binnen. De gesprekken die bij de kerkdeuren beginnen, worden in de ontmoetingshal als de voortzetting van de buitenwereld - voortgezet alsof de kerkbezoekers bij elkaar aan de keukentafel zitten. Er is even tijd voor een “stadsgesprekje”. In de ontmoeting met elkaar vertelt de een verhalen over bijzondere of alledaagse belevenissen en de ander luistert, en omgekeerd. De keukentafel mag in het midden staan. In de eredienst tijdens het avondmaal wordt die tafel als de tafel die stond in de keuken van het huis in Emmaüs. Een vreemdeling loopt met de twee mannen op naar Emmaüs. De twee nemen Jezus zelfs mee naar hun huis, ze laten het zelfs toe dat de vreemdeling het brood neemt en het breekt. Zijn zij aan het eind van hun verhaal gekomen? Maar precies daar ontdekken ze het geheim van Jezus’ bijzondere
aanwezigheid. Aan tafel doe je bij de maaltijd rondom de tafel in het midden een bijzondere ontdekking dat de vreemde Ander ook is als wij, dat wij samen eten.
Voor mij is dat beeld van de tafel in het midden het beeld of de identiteit van de kerk en haar bewoners. Het is het beeld van de ontmoetingen met kerkgangers, met vreemden, met enkelingen, met ouderen, met jongeren. En het bijzondere in die ontmoetingen is dat je mag zijn zoals je bent. Elke zondag weer mogen er nieuwe ontmoetingen rondom die tafel zijn.
Jils Amesz